ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ

Οικογενειακή βία είναι το επακόλουθο της ανισότητας μεταξύ του ζευγαριού, όπου ο ένας σύζυγος διαφεντεύει, επηρεάζει και ελέγχει τον αλλον. Επίσης, είναι σηματικό να θυμάσαι ότι οποιοδήποτε άτομο μπορεί να γίνει θύμα οικογενειακής βίας, άσχετα με τη κοινωνική θέση, την ηλικία, την κουλτούρα και τη θρησκεία του.

Τα θύματα της οικογενειακής βίας μπορούν να υποβληθούν σε:

• Περίγελο
• Απομόνωση
• Πορενόχληση
• Εκφοβισμό
• Απειλές
• Υποτίμηση
• Σωματική και σεξουαλική βία
• Ψυχολογικό εκβιασμό

Ο βίαιος σύντροφος μπορεί επίσης να περιορίσει την ελευθερία και ανεξαρτησία του άλλου συντρόφου του ελέγχοντας το εισόδημα του και τα έξοδα ως επίσης και κατασκοπεύοντάς τον στις καθημερινές κινήσεις. Τέλος, είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι η διαφέντευση και  υποτίμηση ενός προς τον άλλον μπορεί να φθάσει σε τέτοιο σημείο που γίνεται πολύ δύσκολο για το ζευγάρι να σταματήση την βίαιη σχέση. Το ότι το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και το στρες αυξάνουν την βίαιη συμπεριφορά, δεν είναι ομως δικαιολογημένη η βίαιη συμπεριφορά που προκύπτει απο αυτές τις καταστάσεις.

ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΤΥΠΟΙ ΒΙΑ

Δια λόγου: Γίνεται για να  υποτιμήσουν, να περιγελάσουν και να κοντρολάρουν το άλλο άτομο. Μπορεί να είναι διακριτική ή κατα μέτωπο.

• Ξεφωνητά ή ύψωση της φωνής
• Κατηγορία του θύματος για πράξεις άλλου προσώπου
• Με ύβρεις ή με τρομοκρατία (άμεσα ή έμμεσα)

Ψυχολογική: ‘Εχει να κάνει με τη συμπεριφορά και τις πράξεις του ατόμου. Οι βιαιοπραγίες έχουν στόχο την ψυχολογική ακεραιότητα του ατόμου. ‘Οπως και στην δια λόγου βία, η ψυχολογική βία μπορεί να είναι διακριτική ή πιο βίαιη.

• Απομόνωση του ατόμου απο φίλους και οικογένεια
• Περίγελος και υποτίμηση
• Απειλές για απαγωγή ή φόνος για τα παιδιά

Σεξουαλική: Χαρακτηρίζεται από οποιαδήποτε πράξη σεξουαλικής φύσης (με, ή χωρίς σωματική επαφή) που γίνεται χωρίς την συγκατάθεση του άλλου ατόμου.

• Σεξουαλικό άγγιγμα ή σεξουαλικές πράξεις χωρίς τη θέληση του ατόμου
• Εκμετάλλευση ατόμου για πορνογραφία
• Σεξουαλική παρενόχλησις ατόμου (στο χώρο εργασίας, στο σχολείο ή στο δρόμο)

Σωματική: Χαρακτηρίζεται από βίαιες πράξεις εναντίον άλλου προσώπου. Όταν υπάρχει σωματική βία σε μιά σχέση, είναι σχεδόν σίγουρο ότι συνοδεύεται με άσχημα λόγια, ψυχολογική και σεξουαλική βία.

• Δαγκωματιές, τσιμπιές ή σπρωξιές
• Κτυπήματα, γροθιές, κλωτσιές
• Απειλές με όπλο
• Τρομοκρατία για θάνατο
• Καταστροφή αντικειμένων

Οικονομική: Εμπόδιον στην οικονομική ανεξαρτησία του ατόμου. Και πάλι, μπορεί να γίνεται άμεσα ή έμμεσα.

• Παρεμπόδιση ή αποθάρρυνσι συζύγου να εργασθεί
• Κοντρολάρισμα των οικονομικών
• Κατάσχεση σημαντικών ντοκουμέντων (διαβατήρια, ταυτότητα)

Πνευματική: Με βιαίο τρόπο, ώθηση ατόμου σέ συγκεκριμένη διαφορετική θρησκεία,  ή απαγόρευση εξάσκησης επιθυμητής θρησκείας.

• Τρομοκρατία και υποβάθμιση ατόμου να ασπαστεί ή οχι μιά θρησκεία.
• Απαγόρευση προσέλευσης σέ θρησκευτικούς χώρους
• Ώθηση με βίαιο τρόπο προσέλευσης σέ άλλης θρησκίας χώρο μη επιθυμητό

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΘΥΜΑΤΟΣ

Μολονότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ενός θύματος, τα παρακάτω σε γενικές γραμμές υπογραμμίζουν τα αισθήματα του θύματος.

• Φοβάσαι τις συνεχείς απαράδεχτες πράξεις του συζύγου
• Αισθάνεσαι μόνη, αβοήθητη, κουρασμένη και φοβισμένη
• Έχεις κατάθλιψη και είσαι μπερδεμένη
• Φοβάσαι για την ασφάλεια σου και των παιδιών σου

Εάν απαντήσεις ΝΑΙ σε κάποιες από τις παραπάνω καταθέσεις, (statements) μπορεί να είσαι θύμα συζυγικής βίας.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΘΥΤΗ (ΚΑΚΟΠΟΙΟΥ)

• Συνήθως ο θύτης θυμώνει μέ μικροσυμβάντα
• Είναι τρομερά ζηλιάρης και συνήθως ή δικαιολογία του είναι ότι ή ζήλια του είναι σημάδι αγάπης προς το θύμα
• Απομονώνει το θύμα για να μήν μπορεί να έχει κοινωνική υποστήριξη
• Μπορεί να έχει στερεότυπες ιδέες αναφορικά με τον ρόλο του στην κοινωνία
• Μπορεί να πιστεύει ότι είναι εντάξει να ασκεί βία για να λύσει τα προβλήματα

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ

Τα παιδιά μάρτυρες της οιγενειακής βίας, ζουν μέσα σε σύγχιση διότι δεν έχουν την ικανότητα να σταματήσουν τη βία μεταξύ των γονιών τους. Σε πολλές περιπτώσεις, τα παιδιά αυτά έχουν δυσκολία να εκφράσουν τα συναισθήματά τους με αποτέλεσμα να υποφέρουν από μια σειρά ψυχολογικών και σωματικών προβλημάτων, όπως:

• Δυσκολία στον ύπνο, πονοκέφαλοι, και πόνους στο στομάχι
• Ανακοπή ανάπτηξης, αλλεργίες και δερματικές παθήσεις
• Αντιμετώπιση συναισθηματικής ισορροπίας, δυσκολία στο σχολείο
• Δυσκολία στην ανάπτυξη και συνέχιση σχέσεων
• Μετα-τραυματικό στρες

Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι όλα τα παιδιά που έγιναν μάρτυρες βίας στην οικογένεια  υποφέρουν σαν να κακοποιήθηκαν με τον ίδιο τρόπο. Οι επιπτώσεις για το κάθε παιδί εξαρτώνται από την ηλικία, το γένος, το κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον.

Υπάρχουν 4 φάσεις τον κύκλου της βίας. Κάθε φάση δείχνει τη συμπεριφορά του θύτη και τις επιπτώσεις των πράξεων του πάνω στο θύμα. Τέτοιος κύκλος βίας είναι περισσότερο εμφανής όταν υπάρχει σωματική βία στη σχέση, όμως ο κύκλος βίας υπάρχει άσχετα από το είδος της βίας (σωματική, ψυχολογική, οικονομική, πνευματική και σεξουαλική). Τέλος, ο χρόνος και η ένταση κάθε φάσης διαφέρει απο σχέση σε σχέση.

Ο κύκλος της βίας συνεχώς έπαναλαβάνεται σε μικρότερο χρόνο μεταξύ βίαιων επεισοδίων. Επίσης, επιβάλλεται να θυμάσαι ότι το τελικό στάδιο του κύκλου της βίας είναι συζυγική ανθρωποκτονία ως εκ τούτου, επιβάλλεται να σπάσει η σιωπή, γιατι είναι ή μόνη λύση να σταματήσει ο κύκλος της βίας.

(1) ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ

• Πολλά μικρά επεισόδια σε μακρό χρονικό διάστημα
• Επεισόδια μικρής σημασίας αλλά που κλιμακώνονται ολοταχώς
• Η βία συνήθως δημιουργεί αγχος και φόβο στο θύμα
• Το θύμα συνήθως πιστεύει ότι η βία θα περάση και ότι έχει τον έλεγχο της κατάστασης.

(2) ΞΕΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

• Η βία επιδεινώνεται και συνήθως το επακόλουθο είναι σωματική βία
• Βίαιο επεισόδιο συνήθος κρατά μικρό χρονικό διάστημα
• Το θύμα βρίσκεται σοκαρισμένο και είναι ταραγμένο
• Το θύμα χάνει το κοντρόλ της κατάστασης

(3) ΔΙKΑΙΟΛΟΓΙΑ

• Ο θύτης προσπαθεί να δικαιολογήσει τις πράξεις του.
• Το θύμα προσπαθεί να κατανοήσει την ουσία της βίαιης συμπεριφοράς του (συνήθως ασυνείδητα)
• Μετά τη δικαιολογία του θύτη, το θύμα αρχίζει να αμφιβάλλει για τον εαυτό του
• Το θύμα τελικά κατηγορεί τον εαυτό του για τις πράξεις του θύτη.

(4) ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΗΡΕΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ

• Ο θύτης ζητά συγγνώμη και υπόσχεται τέλος στη βία
• Ο θύτης γίνεται ευγενικός και καλός
• Το θύμα θέλει να ξεχάσει την βιαιοπραγία και ελπίζει ότι δεν θα ξαναγίνη
• Σε κάποια στιγμή στην περίοδο της ηρεμίας, η βία θα ξαναεκκραγεί και ο κύκλος θα ξαναρχίσει
• Αυτή η τελευταία περίοδος μπορεί να διαφέρει στο χρονικό διάστημα  και μπορεί να μην υπάρξει ποτέ σε ορισμένες σχέσεις.

Εάν γνωρίζεις κάποιο πρόσωπο που είναι θύμα οικογενειακής βίας, ίσως διστάζεις να βοηθήσεις, διότι δεν γνωρίζεις με ποιο τρόπο μπορείς να βοηθήσεις.

Συνήθως τα θύματα οικογενειακής βίας αισθάνονται απομονωμένα, μοναξιά, και τα διακατέχει φόβος. Επομένως, μια άλλη προσέγγιση δείχνοντάς τα ότι είσαι εκεί και τους υποστηρίζης, θα προσφέρει μεγάλη ανακούφιση. Εάν το θύμα αποφασίσει να ανοίξει την καρδιά του να σου μιλήσει, άκουσε χωρίς να κρίνεις. Να ξαίρης ότι  και εσύ και το θύμα είσαστε σε σίγουρο περιβάλλον. Μήν συζητάς το θέμα μπροστά στο ταίρι του θύματος. Τέλος, βοήθησε το θύμα να εποφεληθή από τις υπηρεσίες που υπάρχουν όπως να μιλήσει με μια κοινωνική λειτουργό, να εγγραφή σε γκρουπ για υποστήριξη μετά απο κακοποίηση , ακόμα και να μιλήσει με δικηγόρο για να τους βοηθήσει να καταλάβουν τα συζυγικά δικαιώματα και υποχρεώσεις.

ΕΓΙΝΑ ΘΥΜΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ-ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ;

• Μην απομονώνεσαι, είναι σημαντικό να μιλήσεις με κάποιον και να αισθάνεσαι άνετα για την κατάσταση που αντιμετωπίζεις.
• Ψάξε να βρείς εξωτερικές υπηρεσίες, υπάρχουν πολλές υπηρεσίες όπου μπορείς να αποτανθείς, όπως να μιλήσεις με κοινωνικό λειτουργό που θα σε ακούσει και θα σε πληροφορίσει για τα δικαιώματά σου και για διάφορες άλλες λύσεις. Η υπηρεσία αυτή είναι δωρεάν και εχέμυθος
• Τηλεφώνισε στην αστυνομία και κάνε αναφορά για το συμβάν. Είναι σημαντικό να σημειώσεις τον αριθμό της αναφοράς σου για να μπορέσεις να τους το αναφέρεις στην επόμενη κλίση.
• Μετά που θα κάνεις αναφορά του επισοδείου στην αστυνομία, το να αποφασίσεις να κατηγορήσεις τον θύτη δέν έγκειται σε σένα, ή αστυνομία μπορεί να ασκήσει κατηγορία εναντίον του θύτη, ακόμα και εάν εσύ δεν το θέλεις ή δεν συμφωνείς.
• Να έχεις υπ’ όψιν σου ότι 1 στις 4 κλήσεις στην αστυνομία είναι από κάποιον που αναφέρει συζυγική βία.
• Πήγαινε σε στέγη (άσυλο) εάν δεν αισθάνεσαι ασφαλής στο σπίτι σου. Τα άσυλα είναι ασφαλή και ο τόπος που βρίσκονται άγνωστος και μπορεί να μείνεις για κάποιο χρονικό διάστημα, όπου θα έχεις πρόσβαση υποστήριξης από κοινωνικούς λειτουργούς που θα σε βοηθήσουν να αρχίσεις μια νέα ζωή.
• Οι υπηρεσίες που προσφέρονται στα άσυλα είναι: ατομική συμβουλευτική επικοινωνία ή γκρούπ υποστήριξης και συνοδεία σε δικηγόρο ή δικαστήριο για να σε βοηθήσουν με νομικά θέματα.
• Επίσης, μερικά άσυλα έχουν κοινωνικούς λειτουργούς που μιλούν τη γλώσσα σου. Και μπορείς να πάρεις πληροφορίες στη γλώσσα που καταλαβαίνεις καλύτερα. Η υπηρεσία αυτή είναι δωρεάν και ότι συζητήσεις με την κοινωνική λειτουργό είναι εμπιστευτική.

Εάν έγινες θύμα βίας, δεν είσαι μόνη σου και έχεις το δικαίωμα να είσαι ασφαλής!

Μην φοβάσαι να ζητήσεις βοήθεια!

Η βία μέσα στο σπίτι είναι ιδωτικό θέμα και ως εκ τούτο δεν πρέπει να επεμβαίνουμε;

• Η βία στο σπίτι είναι σοβαρό πρόβλημα. Η ιδέα ότι ή βία στο σπίτι είναι ιδιωτικό θέμα, είναι λανθασμένη διότι συντελεί στην απομόνωση του θύματος και στο κοντρολάρισμά του απο το θύτη, με αποτέλεσμα να εμποδίζει το θύμα να ζητήσει βοήθεια.

Γιατι οι γυναίκες που ζουν σε βίαιη σχέση παραμένουν με τον συντροφό τους;

• Υπάρουν αρκετοί τρόποι για να εξηγήσουμε αυτό το φαινόμενο. Μερικές γυναίκες πιστεύουν ότι μπορούν να τον αλλάξουν  (να σταματίσουν τη βίαιη συμπεριφορά του), ενώ άλλες αισθάνονται ένοχες στη σκέψη ότι θα χαλάσουν την οικογένεια τους. Τέλος, υπάρχουν και γυναίκες που πιστεύουν ότι δέν είναι αρκετά οικονομικά ανεξάρτητες για να ζήσουν μόνες τους.

Εάν ο βίαιος σύντροφος ζητήσει βοήθεια για την συμπεριφορά του, θα επιστρέψει η ομαλή σχέση που είχαν πρίν;

• Η  θεραπεία μπορεί να αντιμετωπίσει την βίαιη συμπεριφορά αλλά είναι σχετική. Ο βίαιος σύντροφος μπορεί να αλλάξει συμπεριφορά μόνο όσο εκείνος το επιθυμεί. Χρειάζονται χρόνια και χρόνια προσπάθειας. Απο την άλλη πλευρά, οι πληγές του θύματος δεν θα εξαλειφθούν από μόνες τους. Για να διορθωθεί η σχέση του ζεύγους, το θύμα θα πρέπει να βρεί τρόπο να επουλώσει τις σωματικές και ψυχολογικές πληγές.

Μπορεί οι άντρες να γίνουν θύματα οικογενειακής βίας;

• Ναι. Διότι η οικογενειακή βία βασίζεται σε μια σχέση εξουσίας, και γυναίκες και άντρες μπορούν να γίνουν θύματα αυτού του εγκλήματος. Στην πραγματικότητα, όλες οι υποθέσεις οικογενειακής βίας που διαδώθηκαν στο Κεμπέκ, ένα 15% περίπου ήταν διαδώσεις για άντρες.

Η οικογενειακή βία δεν επιτρέπεται στον Καναδά, σε οποιαδήποτε μορφή και αν είναι , και θεωρείται έγκλημα. Εάν φοβάσαι για την ασφάλεια τη δική σου και των παιδιών σου, υπάρχουν υπηρεσίες για να σε βοηθήσουν:

• Εάν είναι επείγουσα ανάγκη: Καλέστε το 911
• SOS Οικογενειακή βία: 1-800-363-9010- Θα σε φέρουν σε επαφή με διάφορα άσυλα (ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ, Esther, Lina κτλ)
• Για εξωτερικές υπηρεσίες, τηλεφώνησε Την Ασπίδα της Αθηνάς- 514-274-8117

ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ  Ότι έχετε το δικαίωμα να μην υποφέρετε από ψυχολογική και σωματική βία. Ο μόνος τρόπος να απαλλαγήτε από τον κύκλο της βίας είναι να μιλήσετε για το πρόβλημα αυτό.